KOMPANZASYON SİSTEMİ TEKNİK ANLATIMI

KOMPANZASYON SİSTEMİ VE HESAPLAMALARI
Elektrik enerjisinin dağıtımı sırasında, reaktif gücün ölçülmesini ve dengelenmesini sağlayan sisteme
kompanzasyon sistemi denir. Şebekeye bağlı bobinli alıcılar (motor, trafo vb.) manyetik alanların temini için
şebekeden endüktif reaktif güç çeker. Şebeke aktif gücün yanında reaktif güç ile de yüklenir. İş yapmayan ve
sadece manyetik alan oluşturmaya yarayan bu güç iletim hatlarında, transformatör ve kablolarda gereksiz kayıplara
neden olur. İletken kesitleri ve transformatör boyutları büyür. Bu durumda verimsiz bir elektrik dağıtım
altyapısı ortaya çıkar.
Bu kayıplar yok edildiğinde elektrik santralleri daha az yüklenir. Transformatörlerden çekilen güç azalır.
Dolayısıyla daha küçük güçte transformatör daha küçük kesitte kablo kullanılarak maliyet büyük ölçüde düşürülür.
Bu yüzden 9 kW’tan büyük kurulu güce sahip tesislerde kompanzasyon sistemi kurulması zorunludur.
Kompanzasyon sistemi, tesislerin ihtiyaç duyduğu reaktif enerjiyi şebekeden çekmek yerine kendisi üretir. Tüketilen
endüktif reaktif gücü ölçer, eşit miktarda kapasitif reaktif güce sahip kondansatör kademelerini devreye
sokar. Böylece reaktif güç tüketimi kompanzasyon sistemi tarafından dengelenir
AC Elektrik Devrelerinde Güç
Elektrik devrelerinde aktif, reaktif ve görünür güç olmak üzere üç çeşit güç vardır.
Aktif Güç: Omik alıcıların çektiği güce aktif güç denir. P ile gösterilir. Birimi W’tır (watt). Formülü
P= U.I.Cosᵠ … W’tır. Isıtıcılar, akkor flamanlı lambalar omik alıcıdır ve aktif güç çekerek bu gücü gözle
görülen bir işe dönüştürür.
Reaktif (Kör) Güç: Bobinli alıcıların çektiği güce reaktif (kör) güç denir. Q ile gösterilir. Birimi VAR’dır
(volt amper reaktif). Formülü Q= U.I.Sinᵠ … VA’dir. AC motor ve transformatör gibi alıcılar bu gücü çekerek
manyetik alanın oluşmasını sağlar. Bobinli alıcılar endüktif reaktif güç çekerken kondansatörlü alıcılar kapasitif
reaktif güç çeker.
Görünür Güç: Aktif ve reaktif gücün vektörel toplamına görünür güç denir. S ile gösterilir. Birimi VA’dir
(volt amper). Formülü S=U.I … VA’dir. Harcanan toplam bileşke gücü ifade eder.
11.1.2. Güç Üçgeni
Aktif, reaktif ve görünen güç arasındaki bağıntıyı gösteren üçgene güç üçgeni denir. Güç üçgenine göre
görünür güç, aktif ve reaktif güçlerin karelerinin toplamının kareköküne eşittir (Görsel 11.1).

11.1.3. Endüktif Reaktif Ve Endüktif Kapasitif Güç
Endüktif Reaktif Güç: Endüktif yüklerin çektiği güçtür. QL ile gösterilir.
Endüktif Kapasitif Güç: Kapasitif yüklerin çektiği güçtür. QC ile gösterilir.
Endüktif reaktif güç ile kapasitif reaktif güç arasında 180o faz farkı vardır. Bu güçlerin vektörel toplamları
sıfırdır. Kompanzasyon işlemi, bu gerçekten yola çıkarak gerçekleştirilir. Tesisin tükettiği endüktif reaktif güç
değeri kadar kondansatör devreye sokulur ve kapasitif reaktif güç üretilerek iki değer eşitlenir. Bu durumda
görünür güç, aktif güce eşit olur. Tesislerde ideal olan ve istenen güç dengesi budur (Görsel 11.2).

11.1.4. Reaktif Güç Dengesi
QL>QC Durumu: Bir elektrik tesisinde çekilen endüktif gücün artması, güç katsayısını (cos φ) endüktif
bölgede sıfıra yaklaştırır. Bu durum endüktif reaktif sınır değerinin aşılmasına ve faturada endüktif oran aşılacağından
cezaya girilmesine sebep olur (Görsel 11.3).

QL<QC Durumu: Bir elektrik tesisinde çekilen kapasitif gücün artması, güç katsayısını (cos φ) kapasitif
bölgede sıfıra yaklaştırır. Bu durumda kapasitif reaktif sınır değeri aşılacağından faturaya ceza ücreti yansır

QL=QC Durumu: Bir elektrik tesisinde, endüktif yüke eşit miktarda kondansatör devreye girerse endüktif
reaktif güçle endüktif kapasitif güç eşitlenir (QL=QC). Bu durumda güç katsayısı ideal değere ulaşır ve cos φ=1
olur. Reaktif güç 0 (sıfır) olduğu için görünür güç, aktif güce eşit olur (S=P). Şebekeden herhangi bir reaktif güç
çekilmez ya da şebekeye herhangi bir reaktif güç verilmez. Bunun anlamı tesisin tam olarak kompanze edilmiş
olmasıdır. Dolayısıyla ceza sınırı aşılmaz.

Kompanzasyon sisteminde kullanılacak toplam kondansatör gücü, çalışan işletmelerde detaylı güç ölçümleri
yapılarak ya da kurulu gücün %55-60’ı alınarak bulunur. Kademeler, reaktif güç değişiklikleri ve işletme
çalışma saatleri dışında çalışacak alıcılar da hesaba katılarak küçükten büyüğe doğru tespit edilir. İyi bir kompanzasyon
sistemi her yük değişimini dengeleyecek kademe çeşitliliğine sahip olmalıdır.
Mükemmel tanıtım ve anlatım teşekkürler
Harika çalışma emeğinize salık
emeğinize sağlık bilgilendirici bir video oldu..
Bilgilendirici ve faydalı bir çalışma emeğinize sağlık sektörde teksiniz.
çok güzel ve eğitici bir çalışma olmuş elinize emeğinize sağlık
Çok çok güzel bir çalışma olmuş gerçekten ellerinize sağlık.
Öğretici ve bilgilendirici bir çalışma olmuş elinize emeğinize sağlık
Paylaşım için teşekkürler emeğinize sağlık.
Bilgilere çok Rahat bi şekilde ulaştık emeğinize sağlık
Bilgilendirici ve faydalı bir çalışma emeğinize sağlık paylaşım için teşekkürler.
emeğinize sağlık çok açıklayıcı bir paylaşım olmuş teşekkür ederiz.
Çok açıklayıcı bir paylaşım olmuş teşekkür ederiz
Açıklayıcı bir video oldu. Teşeekkür ederim.
Çok açıklayıcı bir paylaşım olmuş teşekkür ederiz
Bilgilendirici bir video çok teşekkürler.
Açıklayıcı bir video oldu. Teşekkür ederim
Çok başırılı bir video
Çok açıklayıcı bir paylaşım olmuş teşekkür ederiz
Elinize emeğinize sağlık çok açıklayıcı bir vidyo
cok basarili bir video
emeğinize sağlık çok başarılı bir çalışma olmuş
Cok güzel video
Çok güzel olmuş elinize sağlık
Açıklayıcı bir video oldu. Teşeekkür ederim
Çok güzel olmuş
çok açıklayıcı bir paylaşım olmuş elinize sağlık
çok açıklayıcı bir paylaşım olmuş elinize sağlık
Bilgilere çok Rahat bi şekilde ulaştık emeğinize sağlık
çok açıklayıcı olmuş teşekkürler
Emeklerinize sağlık,çok teşekkür ederim.
Çok güzek olmuş elinize sağlık
mukemmel video
Yine bir dökümana erişim kolaylığı teşekkürler 👍👏🤝
Mükemmel tanıtım ve anlatım teşekkürler
Döküman için teşekkürler
Açıklayıcı bir video , teşekkürler
Çok açıklayıcı bir paylaşım olmuş teşekkür ederiz.
Çok açıklayıcı bir paylaşım olmuş teşekkür ederiz.
Mükemmel tanıtım ve anlatım teşekkürler
Açıklayıcı bir video oldu. Teşekkür ederim
Çok açıklayıcı bir paylaşım olmuş teşekkür ederiz.
Elinize emeğinize sağlık bilgilendirici bir içerik olmuş
Mükemmel tanıtım ve anlatım teşekkürler