Bir elektriksel koruma elemanı olarak bahsettiğimiz  Termik Manyetik Şalter veya piyasada yaygın kullanılan isimleri ile Kompakt Şalterler, MCCB’ler(Moulded Case Circuit Breaker) aşırı akımlara karşı ve kısa devre akımlarına karşı koruma sağlar. Aşırı akımlar ise aşırı yük akımları(Sisteme fazla yük bağlanması sonucu olur) ve kısa devre akımları olarak 2’ye ayrılır. Termik Manyetik Şalterler aşırı yük akımlarına karşı termik koruma ünitesi ile, kısa devre akımlarına karşı manyetik koruma ünitesi ile koruma sağlar.

Elektrik sisteminde aşırı akım oluşması durumunda kompakt şalterler bu durumu algılar ve kontaklarını açarak devreyi keser.

Termik manyetik şalterler normal çalışma koşullarında devrenin açılıp kapatılması ile görevli iken, kısa devre oluşması veya aşırı yük akımlarının geçmesi gibi normal dışı durumlarda, devrenin kesilmesini sağlayan koruma elemanı olarak kullanılmaktadır. Termik manyetik şalterler bu üstün koruma özellikleri sayesinde elektrik panolarından dağıtım merkezlerine kadar binalar, ticari yapılar ve endüstriyel alanlarda ilgili koruma mekanizması amacıyla kullanılırlar. Termik koruması iptal edilmiş şalterler, manyetik şalter olarak adlandırılır ve kullanılır.

TMŞ olarak isimlendirilen kompakt şalterler, elektrik panolarından dağıtım merkezlerine kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir.

Temel Özellikler

► 25-1600 A anma akımı aralığı
► 1, 2, 3 ve 4 kutuplu seçim imkanı
► 25-36-50-70 kA Icu kısa devre kesme kapasiteleri ile tam kapsamlı koruma
► Termik ve Manyetik Ayarlanabilir ve Sabit tip seçilebilme imkanı
► Geniş aksesuar imkanı
► Akım sınırlama (limitör) özelliği
► Elektriksel ve mekanik özellikleri yüksek, 960 derece ısıya dayanıklı BMC malzemeden yapılmış kapak ve gövde
► Farklı karakteristikli yüklerin korunması için özel üretim imkanı

Termik Açma ve Manyetik Açma

Termik manyetik şalterin, termik ve manyetik olarak iki türlü koruma sağladığını belirtmiştik. Sistemde aşırı yük akımı oluştuğu durumlarda, termik koruma devreye girerek, sistemi olası tehlikelere karşı korur. Termik korumada, bi-metal olarak bilinen metal çifti kullanılır. Bi-metal uzama katsayıları farklı olan iki ayrı metalin bir araya gelmesiyle oluşur. Bu iki metaldeki uzama katsayılarının farklı olması, bi-metale mekanik olarak avantaj sağlamaktadır. Diğer bir deyişle sıcaklıkla farklı oranlarda uzayabilen bu metal çiftleri birbiri ile bitişik yapılarından dolayı düz bir form yerine uzama katsayısı küçük olan metal yönünde eğilerek uzayacaktır. Bi metalin eğilim gösterdiği yönde ise açtırma düzeneği bulunmaktadır. Yani, bimetal yeterli miktarda uzarsa açtırma düzeneğini tetikleyerek şalterin açma yapmasını (trip) sağlayacaktır.

Kompakt şalterlerin sağladığı termik koruma anlaşıldığı üzere akımın sıcaklık etkisi ile sağlanmaktadır. Şalterin içerisinde kullanılan bi metal, nominal akımın geçişi esnasında düz bir yapıdadır fakat şalterden geçen akım, nominal akım değerini aşarsa bimetal ısınacak ve bir süre sonra şalterin trip pozisyonuna geçmesini sağlayacaktır. Yani bimetal eleman sıcaklık ve sıcaklığa maruz kalma süresi ile doğru orantılı bir şekilde tepki vermektedir.

Manyetik koruma özelliği ise kısa devrelere karşı, şalter içinde bulunan bobin sayesinde sağlanır. Kısa devre akımlarının oluşması durumunda manyetik bobin enerjilenerek içerisindeki pim üzerinde bir emk oluşturur. Üzerinde emk kuvveti oluşan pim ise hareketlenerek açtırma düzeneğini tetikler.

Yangın Panolarında Manyetik Şalter Kullanımı

Elektriksel özelliği sayesinde termik manyetik şalterlerde termik koruma iptal edilerek sadece manyetik şalter olarak kullanılabilmektedir. Bu şalterler, manyetik şalter olarak adlandırılmaktadır. Termik korumanın iptal edilme ihtiyacı ise tamamen termik manyetik şalterin kullanıldığı alana bağlı olmaktadır. Örneğin yangın panolarında kullanılan şalterlerde termik koruma iptal edilerek sadece manyetik koruma görevi görmektedir. Bunun ana nedeni ise şalterin olası bir yangın durumunda sıcaklıktan etkilenmemesi ve trip durumuna düşmemesi içindir.

► İlginizi Çekebilir: Kompakt Şalterler ve Ayar Sahaları | Sigma Elektrik

Yüksek güvenlik ve kalitenin bir arada sunulduğu Sigma Kompakt Şalterlerde kullanılan dış gövde ile kapak malzemesi, elektriksel ve mekaniksel özellikleri oldukça yüksek olan, BMC adı verilen malzemeden üretilir.

Yerli olarak üretilen Sigma Kompakt Şalterler; termik manyetik ayar sahalı tipleriyle birlikte yangın panolarında kullanılan manyetik şalterler ve sabit tip şalterler veya açma (trip) zamanı ayarlanabilen ve sıcaklık değişimlerin ile açma eğrisi değişmeyen elektronik tip şalterler ile oldukça geniş ürün seçim imkanına sahiptir.

TERMİK MANYETİK ŞALTERİN MONTAJI

Termik manyetik şalter, hem anahtarlama hem koruma elemanıdır. Normal şartlarda açma kapama işlemi
yapar. Kısa devre ve aşırı akımdaysa devreyi açarak koruma sağlar. Yapı ve fonksiyon olarak otomatik
sigortaya benzer. Otomatik sigortadan farkı daha büyük akımlarda koruma yapabilmesidir (Görsel 10.5). Ek
aparatlarla düşük gerilim ve kaçak akımlara karşı da koruma sağlayabilir.
Termik manyetik şalterlerin konumları şunlardır:
(ON/l) Konumu: Termik manyetik şalter kontaklarının kapalı olduğunu gösterir. Kontaklardan akım geçişinin
olduğu konumdur. Bu durumda şalter kolu üst pozisyondadır.
(TRlP) Konumu: Şalterin herhangi bir arızadan dolayı açtığını gösterir. Kontaklardan akım geçişinin olmadığı
konumdur. Bu durumda şalter kolu ON ile OFF konumları arasında orta pozisyondadır.
(OFF/O) Konumu: Şalter kontaklarının açık olduğunu gösterir. Kontaklardan akım geçişinin olmadığı konumdur.
Bu durumda kesici kolu alt pozisyondadır.
Termik manyetik şalterlerin üzerinde konum anahtarları dışında termik manyetik açma ayar düğmeleri
mevcuttur. Yükün durumuna ve tesisatın ihtiyacına göre termik ve manyetik ayarlar buradan yapılır. Nominal
akımın üzerinde çekilen aşırı akımlarda termik koruma, kısa devre akımlarında manyetik koruma devreye girer.
Termik manyetik şalter seçiminde panodan çekilen maksimum akım dikkate alınır. Kolon şemasına göre
panodan çekilen en büyük akımın bir üst değerindeki akıma sahip şalter seçilir. Örneğin 105 A’lik bir pano için
125 A şalter seçilir (Tablo 10.3). Termik manyetik şalterin anma akımı ve termik manyetik koruma ayarı değerleri

KUMANDA PANO UYGULAMASI ;